Altai State Agrarian University e ile ea tšoara seboka sa machaba sa saense "Ho iphetola ha mobu le nts'etsopele ea maikutlo a saense ka saense ea mobu", e inehetseng ho sehopotso sa bo90 sa tsoalo ea Setsebi se Hlomphehileng sa Russia Federation, Ngaka ea Saense ea Temo, Moprofesa oa Lefapha la Saense ea Mobu le Agrochemistry ea Altai State Agrarian University Lidia Burlakova (1932-2011). Bo-rasaense ba fetang 80 ba tsoang Russia, Turkey, Kazakhstan le Belarus ba ile ba kenya letsoho kopanong. E mong oa baeti ba ka sehloohong e ne e le Boris F. Aparin, Ngaka ea Setsebi sa Temo, Moprofesa oa St. Petersburg State University, Motlatsi oa Motlatsi oa Mokhatlo oa VV Dokuchaev oa Soil Scientists oa Russia, mookameli oa saense oa VV Dokuchaev Central Museum of Soil Science ( Petersburg). Rasaense ea tsebahalang o ile a bua ka kamoo saense ea mobu e thusang kateng ho rarolla mathata a tšireletso ea lijo le hore na temo ea bokamoso e lokela ho ba efe.
- Sechabeng, ha se tloaelo ho tšoara mobu e le mohloli oa maano oa mmuso, ho fapana le oli le khase, mohlala. Ke feela ha Ukraine e qala ho rekisa chernozem ka bophirimela moo mecha ea litaba e ileng ea qala ho bua ka bohlokoa ba leruo lena la tlhaho. Ke mathata afe a tobaneng le saense ea mobu kajeno?
- Pele ho tsohle, ke ho netefatsa polokeho ea lijo. Ha e le hantle, ho rarolla bothata bona, saense ea mobu e le saense e bōpiloe ke Vasily Vasilyevich Dokuchaev mathoasong a lilemo tsa XIX-XX. Ka kakaretso, ke karolo ea 22% feela ea lefatše polaneteng ea rona e lutseng ke mobu o nonneng haholo o lemehang. Ka nako e ts'oanang, nakong ea histori ea eona, moloko oa batho o se o lahlehetsoe ke lihekthere tse fetang limilione tse likete tse 1 tsa linaha tse joalo ka lebaka la lits'ebetso tsa ho senyeha ha mobu, likhohola, metse ea litoropo, joalo-joalo. e ntse e fokotseha! Theknoloji ea morao-rao e re lumella feela ho rarolla bothata ba mobu oa mobu ho isa bohōleng bo itseng. E, re ka fumana kotulo e ntle kajeno. Empa potso ke hore: ka litšenyehelo tsa eng? See se tla ama boemo ba mobu joang nakong e tlang?
Bakeng sa Russia, bothata ba mehloli ea mobu bo bohlokoa haholo. Hoo e ka bang 30% ea mobu oa rona o senyehile. Lihekthere tse limilione tse 40, hoo e ka bang karolo ea boraro ea naha, li se li le fatše, ke hore, li khaolitse ho lengoa.
Kahoo, ntle le ho hlahloba bokhoni ba agroecological ba mobu, ho ke ke ha khoneha ho rarolla bothata ba tšireletso ea lijo naheng. Mme tekolo ena ya mobu ha e eso etswe ka botlalo.
– Mabaka ke afe?
- Karolo e 'ngoe ea lebaka e itšetlehile ka saense ea mobu ka boeona, eo, e leng saense e nyenyane, e' nile ea koalloa ka nako e telele, e sa tsepamise maikutlo ho rarolla mathata a sebelisitsoeng. Ka lehlakoreng le leng, agrochemistry e ne e ntse e tsoela pele ka mafolofolo naheng ea rona, e neng e e-na le liphello tse mpe. Ho kile ha lumeloa hore k'hemistri e ka rarolla bothata ba ho nona ha mobu. Empa joale ho ile ha fumaneha hore phello ea tšebeliso ea agrochemistry ke ho senyeha ha mobu. Etsoe, mobu ke mokhoa o phelang, o sebetsang ka mafolofolo. Ho sa le joalo, ka lebaka la agrochemistry, re ithutile ho laola puso ea lijo feela ea limela. Kajeno ho hlakile hore mekhoa ea kajeno ea temo e lokela ho boloka mobu. Ho fihlela joale nalaneng ea moloko oa batho ho bile le litsamaiso tse joalo tsa temo feela tse lebisitseng ho senngoeng ha mobu ka mokhoa o le mong. Ho na le tlhokahalo e potlakileng ea ho theha mekhoa ea tsosoloso ea temo.
– Na ho na le mathata a mang?
- ho joalo. Ho makatsang ke hore ho fihlela joale, saense ea mobu e sebetsane le mobu oa masimo a temo feela. Joalokaha eka ho ne ho se na mobu merung ho hang?! Empa bothata ba ho senyeha ha mobu le bona bo bohlokoa mona. Naha ea rona e na le leruo le leholo la meru, 'me litebello tsa tsoelo-pele e atlehang ea meru li bohlokoa haholo bakeng sa Russia. Sena ha se khonehe ntle le saense ea mobu.
Kgwetlho e nngwe ke mathata a tlelaemete, a a setseng a fetogile seane. Phetoho ea boemo ba leholimo e tla ama matla a ho fetoha a mobu joang? Na thepa ea bona ea ho hōlisa meru, ka mohlala, e tla fetoha? Ha re lebale hore mobu o fana ka 30% ea likhase tsa CO2. Tšebeliso leha e le efe ea mobu e lebisa phetohong ea boleng bona. Ka mohlala, tahlehelo ea humus, dehumidification, e lebisa ho eketseha ha mocheso oa CO2. 'Me mona taba e se e ntse e kena boemong ba moruo le lipolotiki, kaha e amana ka kotloloho le ho thehoa le ho ajoa ha li-quotas bakeng sa likhase tse futhumatsang lefatše.
Mathata ana kaofela a ne a tla rarolloa ka potlako haeba ho ne ho ka amoheloa molao oa mobu, oo bo-rasaense ba ’nileng ba leka ho o finyella ka nako e fetang selemo.
- U emela Musiamo o Bohareng oa Saense ea Mobu e bitsoang ka mor'a VV Dokuchaev e St. Petersburg. Altai State Agrarian University e na le Soil Museum e le 'ngoe feela sebakeng seo. Lipolokelo tse joalo tsa litekanyetso tsa mobu li ka ama joang tharollo ea liphephetso tse tobaneng le saense ea kajeno ea mobu?
- Libaka tse 'maloa tsa ts'ebetso li angoa mona. Ntlha ea pele, ho sa tsotellehe hore Russia ke sebaka sa tsoalo ea saense ea mobu, boemo ba rona ba tsebo ea sechaba ka kakaretso ka mobu bo tlaase ho feta Europe. Ka maikutlo a ka, sekolo se ela hloko litaba tsa mahlale a mobu. Kahoo, boikutlo bo sa lekaneng ba ho ela mobu sechabeng ka kakaretso bo se bo ntse bo thehoa. Hoa thabisa hore ebe 'muso o entse qeto ea ho keteka lilemo tse 100 tsa Setsi sa Mobu sa VV Dokuchaev ka 2027. Mosebetsi oa mokhatlo o qalile, o fanang ka mesebetsi e mengata ea thuto, eo, ke tšepang, e tla tsosa thahasello mosebetsing, ka sehlooho sa paballo ya mobu ka kakaretso.
- Libaka tse 'maloa tsa ts'ebetso li angoa mona. Ntlha ea pele, ho sa tsotellehe hore Russia ke sebaka sa tsoalo ea saense ea mobu, boemo ba rona ba tsebo ea sechaba ka kakaretso ka mobu bo tlaase ho feta Europe. Ka maikutlo a ka, sekolo se ela hloko litaba tsa mahlale a mobu. Kahoo, boikutlo bo sa lekaneng ba ho ela mobu sechabeng ka kakaretso bo se bo ntse bo thehoa. Hoa thabisa hore ebe 'muso o entse qeto ea ho keteka lilemo tse 100 tsa Setsi sa Mobu sa VV Dokuchaev ka 2027. Mosebetsi oa mokhatlo o qalile, o fanang ka mesebetsi e mengata ea thuto, eo, ke tšepang, e tla tsosa thahasello mosebetsing, ka sehlooho sa paballo ya mobu ka kakaretso.
- Libaka tsa maiketsetso tse sebelisoang ka mafolofolo kajeno, mohlala, ka hydroponics, qetellong li ka nkela mobu sebaka?
– Le ka mohla! Kajeno, hoo e ka bang 95-97% ea lijo tseo re li fumanang ka ho lema mobu. Tse ling kaofela li bakoa ke hydroponics. Tsena ke haholo mapolasi a sethopo. Ho lefella ts'ebeliso ea lisebelisoa tsa mobu, ho tla hlokahala ho aha li-greenhouse complexes ho pota lefatše. Ha se ntho ea sebele. Ho feta moo, mefuta e joalo ea tšebeliso ea hydroponics e tla hloka palo e loketseng ea metsi le motlakase, 'me lisebelisoa tsena le tsona ha li ngata polaneteng ea rona! Libakeng tse ling, mohlala, ka leboea, hydroponics ke eona feela tsela ea ho etsa tlhahiso ea lijalo, 'me moo e nepahetse.
Lehlakore le leng ke boleng ba lihlahisoa tsa temo. Setso sa Hydroponic ha se mohla se tla fa motho seo tlhaho e fanang ka sona. Kamehla ke bolella liithuti tsa ka: "Mobu ke 'mele o nang le masapo o nang le likokoana-hloko o tletseng likokoana-hloko." Microbiome ea mobu e rarahane ho feta microbiome ea motho! Ka lebaka la ho tlala ha likokoana-hloko tsena, mekhoa ea ho thehoa ha mobu, mosebetsi oa ho hema, ho lokolloa ha likarolo tsa puso ea lijo, joalo-joalo. E batla e le motho. Mobu ke mokhoa oa polychemical. E na le hoo e batlang e le likarolo tsohle tsa tafole ea periodic, ehlile, ka likarohano tse fapaneng. Mobu ke sistimi ea polymineral e nang le liminerale tse fetang 3,000. Sena sohle se qetella se baka sekhahla se fapaneng sa ho lokolloa ha likarolo tsa lik'hemik'hale. Ho ke ke ha khoneha ho etsisa, ho bopa ka mokhoa oa maiketsetso, empa ho ka be ho se na thuso moruong.
Ha re khutlele sehloohong sa ho boloka maemo a mobu…
- Qetellong, lisampole tsa pokello ea nalane ea li-monoliths tsa mobu li lumella ho lekola morao-rao le ho bolela esale pele liphetoho tsa mehloli ea mobu. Mohlala, na re tla khona ho netefatsa kholo ea lihlahisoa tsa temo masimong aa a lengoang maemong a phetoho ea maemo a leholimo? Ho hlahlojoa ha mobu oa monoliths oa mohaho o sa tsitsang o khethiloeng ka linako tse fapaneng, ho ba le boitsebiso bo nepahetseng ba nako le sebaka, ho re lumella ho haha mehlala ea ho bolela esale pele. Ho na le li-monoliths tse joalo tse fetang 400 setsing sa pokello ea nalane ea rona. Bakeng sa libaka tse ling tsa Russia, re na le monoliths e khethiloeng qalong ea lekholo la mashome a mabeli la lilemo le nakong e tlang, e fanang ka motheo oa ho bapisa. Tsena ke libaka tsa Leningrad, Voronezh, Volgograd, moo monoliths e bokelitsoeng ho tloha 1927. Ka mohlala, re ile ra etsa thuto ea litaba tsa radionuclides ea tlhaho (caesium, thorium, radium, potassium-40) libakeng tse ling tsa Europe tsa Russia Federation. Ho bile le likhang mabapi le hore na likarolo tsena li na le tšimoloho ea tlhaho kapa e seng ea tlhaho mobung. Ho ile ha fumaneha hore ho monoliths e khethiloeng pele ho mehla ea qaleho ea liteko tsa nyutlelie, ha ho na cesium ho hang!
Kapa, ka mohlala, tlhahlobo e joalo e re lumella ho fumana hore na lijalo li na le phello e senyang joang mobung ha sebopeho sa mobu se ferekanngoa, khoholeho ea mobu, dehumidification, dehydration, ho fokotseha ha mobu ka ho theoha ha chai ho etsahala. Poone le soneblomo ke tsona tse etellang pele mona. 'Me ho hana ho potoloha ha lijalo ho mpefatsa boemo feela ha ho lema lijalo tsena.
'Me sena ke karolo feela ea mathata a saense a saense ea mobu. Ke na le bonnete ba hore haufinyane mahlale a rona a tla tsebahatsa nts'etsopele ea mekhoa e mecha ea temo.
Boitsebiso bo fanoa ke tšebeletso ea boralitaba ea ASAU, e hatisitsoeng ka bokhutšoanyane
Mohloli: https://sectormedia.ru